Voeding

Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. Eten voor twee is niet nodig, maar bewust bezig zijn met afvallen tijdens de zwangerschap of borstvoedingsperiode is niet verstandig. In het vetweefsel van het lichaam worden schadelijke stoffen opgeslagen. Deze kunnen vrij komen bij lijnen.

Verse groenten en fruit zijn belangrijke leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Het is belangrijk verse groenten goed te wassen. Aardappels, (volkoren)brood, rijst en macaroni zijn belangrijke energiebronnen. Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften van het groeiende kind en de moeder zelf. Halvarine, boter en margarine voorzien in de behoefte aan vitamine A en D.

Kijk voor advies over gezonde voeding in de zwangerschap ook eens op de website van het Voedingscentrum en gebruik de handige app ZwangerHap

Wat kan je beter niet eten

Neem vanwege gevaar op besmetting met bacteriën (waaronder listeria) en de parasiet Toxoplasma gondi de volgende producten niet:

  • Rauw vlees of vleeswaren gemaakt van rauw vlees
  • Rauwe en gerookte vis
  • Rauw ei
  • Rauwe kiemgroente
  • Kaas gemaakt van rauwe melk
  • Rauwe melk rechtstreeks van de boer

Neem vanwege mogelijk schadelijke stoffen deze producten niet:

  • Roofvissen zoals zwaardvis, haai en tonijn (ook niet uit blik of gerookt)
  • Lever, leverworst of leverpaté
  • Alcohol
  • Kruidenpillen
  • Kalebaskalk (pimba)

Bij sommige producten adviseren we om er niet meer dan een bepaalde hoeveelheid van te nemen:

  • Maximaal 1 kopje koffie per dag
  • Maximaal 2 keer vette vis per week
  • Niet meer dan 1 à 2 kopjes venkelthee en anijsthee
  • Geen overmatig gebruik van keukenkruiden
  • Maximaal 2-3 dropjes per dag.

Roken

Roken in de zwangerschap brengt duidelijke risico’s met zich mee. Zelf roken, maar ook veelvuldig verblijf in een rokerige omgeving kan een nadelige invloed op de zwangerschap hebben. In sigaretten zitten schadelijke stoffen. Ze zorgen voor een verminderde doorbloeding van de placenta en daardoor een slechtere zuurstoftoevoer naar het kind.

Gevolgen van roken
Als gevolg van de verminderde doorbloeding en de afgenomen zuurstoftoevoer bestaat het risico dat de baby minder goed groeit. Kinderen van rokende moeders hebben daarom vaker een (te) laag geboortegewicht en worden ook vaker te vroeg geboren dan kinderen van niet-rooksters. Ze kunnen daardoor kwetsbaarder zijn. Tijdens hun eerste levensjaren hebben ze vaker ziekten aan de luchtwegen. Wiegendood komt vaker voor in gezinnen waar gerookt wordt.

Advies
Het advies aan beide ouders luidt dan ook: stop met roken en vermijd zo veel mogelijk rokerige ruimten. De ervaring leert dat ophouden moeilijk kan zijn. Toch is stoppen beter dan minderen. Vraag zo nodig hulp bij ons of bij je huisarts.

Alcohol

Een te ruim gebruik aan alcohol tijdens de zwangerschap kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

Gevolgen van alcoholgebruik
Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap overmatig alcohol gebruiken, hebben een grotere kans op aangeboren afwijkingen van het centraal zenuwstelsel, het hart, de nieren en het gezicht. Tijdens de zwangerschap bestaat er een verhoogde kans op groeiachterstand. Als kinderen opgroeien kunnen hyperactiviteit, een lagere intelligentie en achterstand in geestelijke ontwikkeling optreden.

Advies
Vanaf de bevruchting tot en met de borstvoedingsperiode is het verstandig geen alcohol te gebruiken.

Drugs

Het gebruik van zowel soft- als harddrugs wordt in de zwangerschap ontraden.

Gevolgen van drugsgebruik
Hard drugs zijn zeker slecht voor een ongeboren kind. Bij heroïne en andere opiaten raakt het kind ook verslaafd. Deze kinderen moeten na de geboorte op de couveuseafdeling afkicken. Ze worden vaak te vroeg geboren. Het risico op overlijden vlak voor of vlak na de geboorte is verhoogd. Door zuurstoftekort kan groeiachterstand ontstaan. Dit laatste is ook het geval bij gebruik van amfetaminen, cocaïne en waarschijnlijk XTC.

Advies
Mocht je drugs gebruiken, vertel dit dan aan je verloskundige. Praat er open over en wees niet bang om te vertellen wat en hoeveel je gebruikt. Samen kan er gekeken worden welke oplossingen mogelijk zijn.

Medicijnen

Bij kinderwens en tijdens zwangerschap is zorgvuldigheid geboden. Geef te kennen aan je arts dat je graag zwanger wilt worden of zwanger bent. Dit is van belang omdat sommige stoffen al vroeg in de zwangerschap invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van uw kind. Aan vrouwen die graag zwanger willen worden wordt daarentegen wel geadviseerd om foliumzuur te gebruiken tot zij tien weken zwanger zijn. Foliumzuur vermindert de kans op een baby met een open ruggetje. Dagelijks 1 tablet van 0,5 mg is voldoende. De foliumzuurtabletten zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Is er in je familie al eerder iemand geboren met een open rug dan kun je beter contact opnemen met je huisarts. Je kunt dan beter een hogere dosering foliumzuur gebruiken. Deze tabletten zijn alleen op recept te verkrijgen. Vitaminepreparaten zijn niet noodzakelijk als je gezond eet. Als de tandarts het noodzakelijk vindt of adviseert om verdoving te gebruiken, bestaat hier tijdens de zwangerschap geen bezwaar tegen. Vertel de tandarts wel dat je zwanger bent.

Röntgenonderzoek

Mocht het noodzakelijk zijn een röntgenonderzoek te laten verrichten, vermeld dan duidelijk dat je zwanger bent. Soms kan het onderzoek uitgesteld worden tot na de bevalling. Als het echt nodig is, kan de baarmoeder afgeschermd worden. De baby krijgt dan zo weinig mogelijk straling.

Andere adviezen

Probeer in de zwangerschap zoveel mogelijk contact met de volgende stoffen te vermijden: verf op terpetinebasis, ongediertebestrijdingsmiddelen, chemicaliën en lasergames. Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Voor de zekerheid kunt je beter geen soorten gebruiken waar loodhoudende oplosmiddelen in zitten. Of een hoge temperatuur tijdens de zwangerschap kwaad kan, is niet bekend. Mogelijk is het verstandig met name de eerste maanden van de zwangerschap langdurig hete baden, saunabezoek of zonnebank te vermijden. De zonnebank kan een zwangerschapsmasker (een vlekkerige bruine verkleuring van het gezicht) veroorzaken of verergeren. Dit kan ook gebeuren door langdurig zonnen.

Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. In uitwerpselen van (vooral jonge) katten kan een parasiet voorkomen die toxoplasmose kan veroorzaken. Hoe je verder een infectie met toxoplasmose kunt voorkomen, is al in de paragraaf over voeding beschreven

Aanmelden? Klik hiernaast voor het aanmeldformulier