Een miskraam is het verlies van een vroege zwangerschap. Je kan een vruchtzak hebben zonder embryo (het allereerste begin van een kind). Of er is wel een embryo, maar het hartje klopt niet. Bij een miskraam stoot je baarmoeder al het zwangerschapsweefsel (het vruchtje en de vruchtzak) af. Hierdoor ontstaat er bloedverlies en vaak ook buikkrampen. Zo’n 10-15% van alle zwangerschappen eindigt in een miskraam.

Oorzaak

Vaak wordt een miskraam veroorzaakt door een fout die optreedt bij de bevruchting of de celdeling waardoor het vruchtje niet levensvatbaar is. Een miskraam komt bijna nooit door een erfelijke afwijking bij de ouders. Je kunt een miskraam niet voorkomen of tegenhouden, ook niet door rustig aan te doen of door medicatie in te nemen. Helaas gebeurt het zonder dat je daar wat aan kunt veranderen. Dingen zoals vrijen, fietsen, zwaar tillen of paardrijden kunnen geen miskraam veroorzaken. De kans op een miskraam neemt toe naarmate een vrouw ouder wordt, bij het drinken van alcohol en bij overgewicht. Een miskraam geeft geen extra risico’s voor een eventuele volgende zwangerschap. Wanneer een vrouw 2 of meer opeenvolgende miskramen heeft doorgemaakt, is het mogelijk om nader onderzoek te laten doen. Wij kunnen hier meer informatie over geven.

Klachten

Een miskraam verloopt bij iedereen anders. Klachten van een miskraam zijn helderrood vaginaal bloedverlies, krampen vergelijkbaar met (hevige) menstruatiepijn en het verlies van bloedstolsels. De pijn van de krampen van de baarmoeder kan uitstralen tot in de rug en kan op weeën lijken. Een miskraam komt na het eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang, maar soms duurt dit nog een week of zelfs een paar weken. Geleidelijk ontstaat krampende pijn in de baarmoeder en neemt het bloedverlies toe, zoals bij een hevige menstruatie. In de loop van enkele uren wordt de vruchtzak uit de baarmoeder gedreven. De miskraam heeft dan plaatsgevonden. De vruchtzak ziet eruit als een met vocht gevuld blaasje met een vliezig omhulsel dat gedeeltelijk met roze vlokken is bekleed. Vaak komen er ook bloedstolsels vrij, die meer donkerrood en glad zijn. Een vruchtzak is niet altijd herkenbaar omdat het klein kan zijn of in een bloedstolsel zit. De pijn verdwijnt vrijwel direct na een miskraam die normaal verloopt. Het bloedverlies vermindert snel en is vergelijkbaar met de laatste dagen van een menstruatie. Het bloedverlies kan ongeveer 2 weken aanhouden vanaf de start van de miskraam. Wanneer de vrucht niet geheel is uitgestoten kan het bloedverlies en de buikpijn tijdelijk ophouden, maar daarna weer terugkomen. Wanneer je bloedverlies hebt bij een miskraam, kun je hiervoor maandverband gebruikt om het bloed op te vangen. Hierdoor kun je ook beter inschatten hoe veel bloed je verliest. Wij raden je af om tampons te gebruiken omdat dit de kans op een infectie wat verhoogt.

Wanneer moet je de verloskundige bellen

  • Als je veel bloedverlies hebt (binnen 15 minuten een maandverband doordrenkt of als het bloedverlies blijft stromen) of als je flauw dreigt te vallen of duizelig bent.
  • Bij koorts boven de 38 graden
  • Bij hevige pijn die niet verminderd na inname van 1000 mg paracetamol
  • Bij aanhoudend bloedverlies na 2 weken na de miskraam
  • Bij ongerustheid

Een miskraan, en nu?

Er zijn 3 mogelijkheden:

  • Afwachten
  • Behandeling met medicijnen in het ziekenhuis
  • Curettage (ingreep in het ziekenhuis)

Afwachten: Je kunt afwachten totdat de miskraam vanzelf op gang komt. Afwachten is veilig. Door het natuurlijke beloop af te wachten, is een medische ingreep vaak niet nodig. Meestal komt de miskraam binnen 1 tot 2 weken na het eerste bloedverlies vanzelf op gang. Soms duurt het langer. Je mag afwachten zo lang als je wil.

Wil je niet of niet langer afwachten, dan maken we een afspraak in het ziekenhuis. Er zijn dan 2 opties, behandeling met medicatie of een curettage. De verloskundige uit het ziekenhuis of de arts zal de 2 opties met je bespreken.

Behandeling met medicijnen: Je krijgt 2 soorten medicatie voorgeschreven die je thuis zelf inneemt. Het eerste medicijn in Mifegyne. Een tablet die je baarmoeder voorbereid en zorgt voor een groter slagingspercentage. Het tweede medicijn in Misoprostol. Hiervan breng je 4 tabletten zelf in, in de vagina. Misoprostol veroorzaak baarmoederkrampen waarmee vaak de miskraam op gang komt. Indien dit geen effect heeft, kan 24 uur later nogmaals 4 tabletten Misoprostol ingebracht worden. Na gebruik van Misoprostol gelden dezelfde belinstructies als bij een spontane miskraam. Indien zich onverhoopt heftige bijwerkingen voordoen, dan adviseren wij je direct contact op te nemen met de polikliniek, of de dienstdoende arts van de afdeling Gynaecologie.

Curettage: Dit is een kortdurende ingreep waarbij de gynaecoloog met een operatie de miskraam weghaalt. Hierbij ben je onder narcose of krijg je een roesje. De gynaecoloog brengt een slangetje door de baarmoedermond in de baarmoeder. Via dit slangetje wordt het miskraamweefsel weggezogen. Meestal schrijft de gynaecoloog 2 tabletten Misoprostol voor die je 2 uur voor de ingreep vaginaal inbrengt. Dit medicijn zorg ervoor dat je baarmoeder al een beetje opengaat waardoor de ingreep makkelijker verloopt. Een curettage duurt 10-15 minuten. Meestal kun je een paar uur na de curettage weer naar huis toe.

Op deze website vind je meer informatie over de voor en nadelen van de 3 verschillende mogelijkheden.

Emotioneel herstel

Veel vrouwen hebben na het verlies van hun prille zwangerschap een moeilijke tijd. Een miskraam heeft vaak meer impact dan ze vooraf kunnen bedenken. Dat geldt voor vrouwen én hun partners. De miskraam maakt plotseling een einde aan alle plannen en fantasieën over dit kind. Misschien vraag je je af waarom het mis ging. Het kan een troost zijn om te weten dat de zwangerschap meestal vanaf het begin al niet in orde was. Dat de miskraam dus een natuurlijk en logisch gevolg was. Maar naast deze feitelijke verklaring denk je misschien dat je iets had kunnen doen of laten om de miskraam te voorkomen. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn niet terecht. Ook goed om te weten: er is geen tijdspad te geven tot het verdriet over is. Ieder beleeft het anders. Ieder doet het anders. Gun jezelf wat jij nodig hebt. De tips hieronder kunnen je wellicht helpen.

  • Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.
  • Praat erover. Met je partner, een vriendin, zus, moeder etc. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt. Natuurlijk ben je ook welkom bij je verloskundige.
  • Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.
  • Neem de tijd. Overweeg om je ziek te melden op je werk als je hier behoefte aan hebt.
  • Denk na over een afscheid. Je kunt het vruchtje opvangen en bewaren in een bakje water (www.watermethode.nl). Hierdoor heb je tijd om afscheid te nemen. Dit kun je invullen zoals dat voor jullie goed voelt. Je kunt het vruchtje opvangen door door een vergiet te plassen op het moment dat je bloedverlies hebt. Hierdoor verdwijnt het vruchtje niet in het toilet. Om afscheid te nemen van de vrucht bestaan er verschillende mogelijkheden die je zouden kunnen helpen bij de verwerking van het verlies. Je kunt het vruchtje bekijken of vasthouden, begraven op een speciale plek of een aandenken bewaren in de vorm van een echoafbeelding of het geven van een naam.
  • Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven, bijvoorbeeld de groep Miskraam Mama’s of de groep De vergeten vader. Ook zijn er verschillende boeken te vinden over miskramen.
  • Vertel je eventuele levende kind(eren) erover. Er zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen. (https://www.miskraambegeleiding.nl/prentenboeken-over-miskramen/)

Als je buiten de hulp van ons als verloskundigen behoefte hebt aan meer hulp bij het verwerken van je miskraam, dan kun je terecht bij je huisarts of een miskraamcoach.

Meer informatie over een miskraam is te vinden op www.deverloskundige.nl/miskraam

Aanmelden? Klik hiernaast voor het aanmeldformulier